آتشگاه های استان تهران

                     آتشگاه های استان تهران

آتشگاه قصران

این بنادر شمال تهران در مرز مشترک آهار و شهرستانک واقع است . آتشگاه که به حکم قرائن موجود در اصل دو طبقه بود ، در پهنه ای به مساحت تقریبی 110 متر ساخته شده است. این آتشگاه را در محل به نام «قصر دخترک» و «قلعه دخترک» و نام های ترکی «قزل ماما» و «قزماما» می خوانند و منظور از دختر و ماما در این نام ها احتمالاً ناهید و آتشگاه نیایشگاه آناهیتا بوده است.

تخت رستم

در دشت شهریار در فاصله 50 کیلومتری جنوب تهران خرابه ای به نام تخت رستم وجود دارد که از دو صُفـّه (ایوان مسقـّف، غرفه مانندی درون اطاق بزرگ که کف آن کمی بلندتر است و بزرگان بر آن نشینند) یا تخت گاه تشکیل شده است. یکی از این صفه ها در قله صخره و دیگری در ثلث ارتفاع همان صخره قرار دارد. صفه اول در هوای آزاد است که روی آن آتش قرار می دادند. روی صفه دوم مراسم مذهبی به عمل می آمد. در فاصله 15 متری از تخت گاه پایین، یک ساختمان گنبددار کوچک دیده می شود که در آن به احتمال زیاد آتش مقدس را حفظ می کردند.

تخت کیکاووس

در فاصله 12 کیلومتری شمال غرب تخت رستم « تخت کیکاووس » قرار دارد. در این محل نیز تخت گاهی مشابه تخت رستم دیده می شود که در بالای تپه سنگی قرار گرفته است.

نقش برجسته تنگ واشی

این اثردر 500 متری غرب روستایی به نام «جلیزجند» از توابع شهرستان فیروزکوه واقع شده است. این نقش برجسته در یک معبر کوهستانی باریک به نام «تنگ واشی» قرار دارد. حجاری های آن در سمت چپ رودخانه و در محلی بسیار تنگ و باریک که رودخانه پر آبی از آن می گذرد، بر سینه دیواره ای از سنگ، نقش بسته است. نقش به ابعاد 7×6 متر است و در قسمت فوقانی چهار ردیف و قسمت پایینی دو ردیف کتیبه به خط نستعلیق وقایع زمان سلطنت فتحعلی شاه قاجار را همراه با اشعار و آیات قرآنی بیان می دارد. در مرکز نقش برجسته، فتحعلی شاه سوار بر اسب سرگرم شکار گوزنی است و عباس میرزا نایب السلطنه و تنی چند از رجال و شاهزادگان دربار قاجاریه، عده ای سوار بر اسب و چند تن پیاده ، نشان داده شده اند. نام اشخاص در کنار نقش آنها ذکر شده است.

زندان هارون

در سمت جنوب شرقی تهران در فاصله 12 کیلومتری جاده تهران – خراسان ( سه راه سیمان) قریب سه کیلومتر در سمت چپ در دامنه کوه های مسگرآباد واقع شده است.

بنای زندان به شکل مکعب مستطیل به ارتفاع 9 متر و به صورت دو طبقه ساخته شده و از درازا و پهنای یکسانی برابر با 30/16 متر برخوردار است. زندان هارون دارای ساختاری متشکل از لاشه سنگ و گچ و از نظر قدمت متعلق به دوره آل بویه حدود 1100 سال قبل است.

استودان گبرها

استودان گبرها ( استخوان دان گبرها )در دامنه شمالی کوه ری ، در آن حدود که مزار بی بی شهربانو و کوه تبرک در سوی جنوبی آن قرار دارد واقع شده است. به عبارت دیگر این اثر ارزشمند در شهرری، چهارراه خط آهن پشت دانشگاه آزاد اسلامی، سمت راست جاده مشیریه در دامنه کوه قرار دارد.

پیروان آیین زردشتی اجساد مردگان خود را در این مکان تقدیم به پرندگان گوشتخوار می کردند. آن گاه استخوان های اجساد را در منسوجی ( بافته ) می پیچیدند و در اتاق هایی که در داخل استودان تعبیه شده بود جای می دادند. استودان گبرها به صورت استوانه های مدور و بلند به ارتفاع حدود 6 متر احداث شده و دارای ساختاری متشکل از لاشه سنگ و ساروج (مخلوطی است از آهک و خاکستر یا ریگ که در آب به مرور جذب انیدرید کربنیک کنند و آهکش به صورت سنگ آهک که محکم و پایدار است در می آید و از آن برای ساختن بنا استفاده می کنند) و از نظر قدمت متعلق به هزاره اول پیش از میلاد است.

ادامه دارد ....

منبع :کتاب سیمای میراث فرهنگی استان تهران