زن در اوستا
زن در اوستا
گات ها دارای «پنج» بخش است که روی هم به هفده «هات» وابخشیده شده است و چون نگینی در میان «یسنا» نخستین بخش اوستا جای دارد. بخش پنجم گات ها که در برگیرنده ی هات(:فصل) 53 یسنا است، داستان ود(:ازدواج) جوان ترین دختر زرتشت «پورو چیست» آورده شده است. داستانی که به چندین هزار سال پیش بر میگردد، از چند دیدگاه دارای ارزش و پیام فراوان است. نخست جایگاه پیوند زناشویی در فرهنگ ایرانی را بازنموده که پایه شکل گیری خانواده است و پی آن شوند بوجود آمدن همبود(:جامعه) سالم و کامروا خواهد شد، و دوم آنکه روشن کننده ی حقوق والای یک زن در کیش ایران باستان است. برابر با بندهای گوهربار اوستا زرتشت به دخترش پسری را پیشنهاد می کند که پیرو راستی و منش پاک است و روی پیشنهادش هیچ پافشاری نمی کند و او را رها میگذارد که با اندیشه ی آزاد شوی آینده خویش را گزینش کند. اشو زرتشت به او چنین میگوید:
یسنا 53 بند 3: «و تو ای پورو چیست، ای جوان ترین دختر زرتشت از خاندان هچت اسپ، من که پدر تو هستم، (جاماسپ) را که یاور دین مزداست از روی راستی و منش پاک به همسری تو برگزیده ام، اینک برو با خردت مشورت کن و در صورت پسندیدن او، با عشق پاک در انجام وظیفه ی سپنتای(:مقدس) زناشویی بکوش»
پورو چیست پس از گفتگو با جاماسپ و اندیشیدن ژرف و شناخت، پیوند را می پذیرد و میگوید:
یسنا 53 بند 4: «ای پدر، پس از ژرف اندیشی، من جاماسپ را پسندیدم و دوست دارم و با ته دل به او مهر خواهم ورزید و او را به عنوان شوهر آینده خود مانند پدر و بزرگ تر و راهنمای خود میپذیرم. بشود که مزدا اهورا بخشش نیک اندیشی را همیشه بهره ی ما سازد.»
سپس اشو زرتشت در جشن اروسی(:عروسی) پوروچیست برای باشندگان به ویژه نو همسران چنین اندرز داد:
یسنا 53 بند 5: « ای نو اروسان و دامادان روی سخنم با شماست، به اندرزم گوش دهید و گفتارم را به یاد بسپارید و با غیرت در پی زندگانی پاک منشی برآیید. هر یک از شما باید در کردار نیک و مهرورزی بر دیگری پیش دستی جوید تا این زندگانی سپند زناشویی را با شادی و خرمی به پایان رسانید.»
این داستان روشن کننده ی برابری زن و مرد در همبود گاه چندین هزار سال پیش ایران باستان است. خواست بانوان چه تا آن هنگام که در خانه پدری بوده اند چه پس از ازدواج گرامی بود و آنان آزاد بودند تا خود راه خود را برگزینند. در زمانی که پیرامون ایران زن را کنیز میدانستند و یا زنده به گور میکردند.
